Na zijn arrestatie door de Gestapo in Rome werd de Nederlandse regering in ballingschap die gezeteld was in Londen op de hoogte gehouden. Aangezien Nederland (de Regering) pas in augustus 1944 na lange tijd weer diplomatieke betrekkingen met het Vaticaan aanknoopte verliep hiervoor de communicatie via gezanten van andere landen. 

In het Nationaal archief in Den Haag liggen twee dossiers over Anselmus Musters.

Beide dossiers hebben betrekking op zijn activiteiten in Rome voor de Rome Escape Line. 

De documenten / brieven zijn opgesteld in de Nederlandse, Engelse, Franse en Zweedse taal.

De volgende personen komen in het dossier voor:

 

Mr. Eelco N. van Kleffens, Minister Buitenlandse Zaken Londen 1943-1945

Olof Landenius, Zweeds diplomaat Rome

Mr. Graaf W. C.  van Rechteren Limpurg, Gezant Stockholm van 1942-1946

H.Th.A.M. van Rijckevorsel, Gezantsattache Stockholm vanaf 21 september 1942, gezantschapssecretaris, 1940-1945 

S. van Loen, Kanselier der Nederlandse legatie te Rome. Op 17 februari 1939 heeft de Nederlandse regering bekend gemaakt, dat S. van Loen de persoonlijke titel heeft gekregen van consul bij de Nederlandse legatie in Rome.

D.G.E. Middelburg, Consul-Generaal voor Nederland in Italië 1944-1945

Jhr. Mr. M.W. van Weede, Ondanks krachtige tegenstand van koningin Wilhelmina (zelfs het stellen van de kabinetskwestie was nodig) slaagde van Kleffens erin haar te overtuigen van de noodzaak van hervestiging van een gezantschap (opgeheven in 1926) bij de Heilige Stoel; in juli 1943 gaf de koningin haar verzet op en in september stemde het Vaticaan in; vanwege de bezetting van Rome kon gezant Van Weede zijn geloofsbrieven pas aanbieden op 16 augustus 1944.

A.H. Luydjens, voormalig persattaché aan het gezantschap te Rome

Oreste Pinto, majoor, werkzaam bij het bureau nationale veiligheid, hij was de voormalige geliefde van Hélène Louise Ten Cate Brouwer in Londen.

 

Vertaling

Op 29 mei 1944 schrijft de Zweedse diplomaat Olof Landenius vanuit Rome het volgende bericht:

 

No.242 Overhandigd door Koninklijk Ministerie van Buitenlandse Zaken Afdeling B. aan de Koninklijke Nederlandse missie voor verdere actie in verband met de brief van het Ministerie van de Verenigde Naties No.238, 9.6.1944, Stockholm, 13 juni 1944

 

Aan het Koninklijk Ministerie van Buitenlandse Zaken, Afdeling B, Stockholm

In navolging van de bovengenoemde notitie, heb ik de eer u te laten weten aan het Koninklijk Ministerie van Buitenlandse Zaken afdeling B, dat, volgens de informatie die de Rome-sectie van de Ambassade van Duitsland met Italiaanse Republikeinse regering heeft verzameld, op ons verzoek, de autoriteiten van de Duitse politie hebben gemeld dat Musters werd gearresteerd '' Voor illegale opvang van vluchtende krijgsgevangenen en voor het verstrekken van valse identiteitskaarten aan agenten van een vijandige macht”.

De Zweedse Legatie blijft de zaak van Pater Musters volgen.

                                                                                                                             Getekend: Olof Landenius

Vervolgens bericht de Nederlandse Gezant In Zweden op 9 juni 1944 aan de Minister van BuZa te    Londen, Mr. graaf W.C. van Rechteren Limpurg:

                                                                                       

Bij de brief van de Gezant werd onderstaande brief bijgesloten van Olaf Landenius van 19 mei 1944, nota nummer 238.

 

Aan het Koninklijk Ministerie van Buitenlandse Zaken, Afdeling B, Stockholm.

Ik heb de eer om aan het Koninklijk Ministerie van Buitenlandse Zaken, Afdeling B, mee te delen dat de Duitse Geheime Politie (Gestapo) op 1 mei de pater Antoon Musters, van de orde St. Augustinus, Nederlands onderdaan, houder van het Nederlandse paspoort nr. 209260, uitgegeven op 4 november 1937 in Gent (België) en uitgebreid met deze legatie tot 4 november 1944 werd gearresteerd. De Koninklijke Legatie was geïnteresseerd in de bevoegde Duitse autoriteiten om de reden voor zijn arrestatie te kennen. Tegelijkertijd hebben de Vaticaanse autoriteiten stappen voor hetzelfde doel ondernomen.

 

Enkel dagen later bericht de Nederlandse Gezant Mr. graaf W.C. van Rechteren Limpurg In Zweden aan de Minister van BuZa te Londen: 

 

H.Th.A.M. van Rijckevorsel, Gezantsattache Stockholm, bericht op 22 augustus 1944 aan de minister van buitenlandse zaken te Londen dat een brief is ontvangen van Olaf Landenius waarin melding wordt gemaakt dat pater Musters in Florence is ontsnapt. Het bericht van zijn ontsnapping stond in de krant Avanti van 6 juli 1944.

 

Vertaling van het bericht.

Bij het Koninklijk Ministerie van Buitenlandse Zaken, Divisie B, Stockholm.

Onder verwijzing naar bovengenoemde nota’s, heb ik de eer om onder aandacht te brengen van het Koninklijk Ministerie van Buitenlandse Zaken Divisie B,

Volgens een bericht gepubliceerd in de krant "Avanti" zou op 6 juli pater Musters in Florence hebben weten te ontsnappen waar hij eerder vanuit Rome was gehaald door de autoriteiten van de Duitse politie.

Bijgaand het knipsel uit de betreffende krant.

Er is tot nu toe geen bevestiging van de juistheid van dit nieuws tot deze Gezant gekomen.

 

Zie voor vertaling van het krantenbericht de pagina Documenten / berichten overig.

Een verslag van A.H. Luydjens  van 22 augustus 1944, over o.a. Anselmus Musters, wordt door Consul S. van Loen (Napels) doorgestuurd naar het Ministerie van Buitenlandse zaken te Londen. Het betreffen 5 pagina's. In de eerste zin van het verslag staat dat Anselmus een jezuïet is, maar dat is niet correct. Hij was een augustijn.

  

Pagina 1

Pagina 2

Pagina 3

Pagina 4

Pagina 5

Op 12 september 1944 stuurt D.G.E. Middelburg, Consul-Generaal voor Nederland in Italië een tweede verslag van A.H. Luydjens naar het Ministerie van Buitenlandse Zaken te Londen. Hierin wordt vermeld dat een Nederlander, Noels van Wageningen, ook als receptieklerk in de Via Tasso werkte. Hij was een V-man die jacht maakten op ondergedoken Joden in Rome.

 

Het Ministerie van Buitenlandse Zaken te Londen stuurt op 25 september 1944 met onderstaand schrijven de hierboven genoemde documenten door naar de Minister van Justitie te Londen.

 

Bericht Gezant van Weede aan Minister BuZa te Londen de dato 18 oktober 1944: